Sot kujtojmë me nderim Fan Stilian Nolin – përkthyesin që solli William Shekspirin në gjuhën shqipe me dinjitet të plotë, duke ruajtur fuqinë poetike dhe filozofinë e thellë të origjinalit. Përkthimet e tij nuk janë thjesht gjuhësore, por kulturore e shpirtërore.
Në një kohë kur mbi 80% e shqiptarëve ishin analfabetë, Noli përktheu Shekspirin për një popull që ende po kërkonte të ndërtonte gjuhën, mendimin dhe vetëdijen kombëtare. Ai nuk i shkroi këto për elitën – por për të ngritur një komb.
Hamlet
“To be, or not to be: that is the question.”
Noli: “Të jesh a të mos jesh – kjo është çështja.”
Macbeth
“Life’s but a walking shadow, a poor player
That struts and frets his hour upon the stage
And then is heard no more.”
Noli: “Jeta është një hije që ecën, një aktor i mjerë
Që krekoset dhe brengoset një orë mbi skenë
Dhe pastaj nuk dëgjohet më.”
Julius Caesar
“Friends, Romans, countrymen, lend me your ears;
I come to bury Caesar, not to praise him.”
Noli: “O miq, o romakë, o bashkatdhetarë, më jepni vesh;
Erdha ta varros Çezarin, jo ta lavdëroj.”
Richard III
“Now is the winter of our discontent
Made glorious summer by this son of York.”
Noli: “Tani është dimri i pakënaqësisë sonë
Që u kthye në verë të lavdishme nga ky bir i Jorkut.”
Fan Noli nuk përkthente thjesht tekste — ai përkthente gjendje njerëzore, dhimbje dhe madhështi. Ai i dha Shekspirit një vend të përhershëm në kulturën shqiptare, në një kohë kur vetë gjuha shqipe ishte ende në kërkim të vetvetes.
Letërsia nuk ishte luks për të – ishte mjet shpëtimi.
#FanNoli#ShekspiriShqip#LetërsiaShqiptare#TrashëgimiaKombëtare#GjuhaShqipe#Shakespeare